Ferhenga Afrîn

Alemanî-Kurdî

Deutsch-Kurdisch

 

Einführung

Hinweise Abkürzungen   adj                            Adjektiv adv                           Adverb akk                           Akkusativ dat                            Dativ dp                             Demonstrativpronomen f                                 Femininum (femininer/weiblicher Name) gen                           Genetiv konj                          Konjunktion m                               Maskulinum (maskuliner/männlicher Name) m  f                            Maskulinum bzw. Femininum n                               Neutrum (geschlechtsneutraler Name) pl                              Plural pp                             Personalpronomen pp pl                        Personalpronomen plural pp sing                    Personalpronomen singular präf                          Präfix präp                         Präposition pron                         Pronomen s.                               siehe suf                             Suffix vitr                           intransitives Verb vref                           reflexives Verb vtr                             transitives Verb Kurdisches & Deutsches Alphabet   Nr Kurdisches Alphabet Erläuterungen und Beispiele Deutsches Alphabet Nr 1 A a aber (lang) A 1 2 B b baden Ä 2 3 C c englisches George B 3 4 Ç ç Tschekei ; Eingabeform in Datenbank: c^ , C^ C 4 5 D d dadurch D 5 6 E e aber  (kurz) E 6 7 Ê ê Berg (betont lang) ; Eingabeform in Datenbank: e^ , E^ F 7 8 F f frei G 8 9 G g genug H 9 10 H h Haus I 10 11 H h zwischn Hachim und auch ; Eingabeform in Datenbank: h^ , H^ ; Ausgabe: ĥ , Ĥ J 11 12 I i Treppe (kurz) K 12 13 Î î Liebe ; Eingabeform in Datenbank: i^ , I^ L 13 14 ‘ ‘ zwischen Hieb und Gier ; Eingabe- und Ausgabeform in Datenbank: ° M 14 15 J j Journal N 15 16 K k Kauf O 16 17 L l Land Ö 17 18 M m Mann P 18 19 N n nein Q 19 20 O o oder R 20 21 P p Pech S 21 22 Q q tiefes starkes Q in Quraan T 22 23 R r Rand U 23 24 S s aus Ü 24 25 Þ þ Schaden ; Eingabeform in Datenbank: s^ , S^ V 25 26 T t Tag W 26 27 U u Hund (kurz) X 27 28 Û û Ruhm (lang) ; Eingabeform in Datenbank: u^ , U^ Y 28 29 V V Vase Z 29 30 W w und (kurz)     31 X x lachen     32 X x zwischen  ch und g ; Eingabeform in Datenbank: x^ , X^ ; Ausgabe: ð , Ð     33 Y y Jubel     34 Z z Sie

A-B-C-Ç-D-E-Ê-F-G-H-I-Î-J-K-L-M-N-O-P-Q-R-S-Ş-T-U-Û-V-W-X-Y-Z
 

A

A  tîpê yekan (yekem) di  alifbayê alemanî de

Aachen (Stadt) bajarê Axin li Alemanya

Aal m marmasî m, marmahî m

Aas n  leþ m, laþ m, mirar m, mirdar m, berate m

ab präp (von) li, ji, di; ab hier ji vir de; ab dort ji wir de; adv (nach unten) da, dê, jêr de

abändern  vtr guhartin, gewrandin, bêdelkirin; vitr guharîn, gewrîn 

Abart  f  rêþaþî f, pilûçî f

Abbau m rûxan, hilhêncan, hilweþan, hilçinan

abbauen vtr rakirin, hilkirin, xerakirin, hilçinandin

abbeissen vtr gezlêxistin, gezjêbirin, gezkirin; bigezpêçirrîn, qepallêkirin

abberufen vtr ji kar vekiþandin, derxistin, vegerandin 

abbezahlen vtr bixistedan, biqerzdan; parîparîdan

abbiegen vtr xwarkirin, badan, qilûçkirin, kokelkirin, pîçkirin, fitilandin; çemandin; vitr  fitilîn, xwarbûn, qilûçbûn

Abbild n qopî m, kopî m, mînak m, model m, nimûne m; jêkêþ m

abbilden vtr dîmen jêkiþan, qopîkiþandin, kopîkirin 

Abbildung f  benz f, þikl f, þikil f, form f   

abblasen  vtr bajêberdan, fulêkirin; vitr bajêçûn,

abblenden vtr  tîþkliçawdan, îþqlçehvdan, be þew ware xistin; vitr  îþqliçehvketin

abbrechen vtr  þikandin, piçirandin, qitkirin, birrandin, xirtandin; paydozkirin, kutyaî pê hênan, dawîkirin; vitr  þikîn, piçirî; paydozbûn, bidawîbûn

Abbrechung f þikandain f, þikîn f; dawîbûn f, qitkirawî f  

abbrennen vtr  sûtandin, þewtandin; vitr sûtîn, þewtîn

abbringen vtr texilandin 

Abbruch m þikayî f, þikawî f, þikîn f, birrîn f 

abbürsten vtr firçandin, ferþandin, firçekirin, filçelêdan

ABC n alifba m, alfabêt m

ABC-Waffen pl çekên atomî, biyolocî û kîmawî

abdecken vtr serwerdan, sergirtin, peçinandin, perlêdan; ramalîn

abdrehen vtr  badan; girtin

Abend m êvar f, îvar f, êware f; an einigen Abenden  êvaran, êvarna

Abendbrot n  nanê êvarê, êvarnan m

Abendessen n  þîv f, þîw f, þîva m; xwerina êvarê, nanê þîvayê 

Abendland n Rojava m, welatên Rojava; Europa f 

abends adv êvarî, le êware de; îvarde

Abenteuer n  sereroyî f, belaxet f, serhatî f, serûven f, moxamere m

Abenteurer m serero m, soro m

aber konj lê, belê, lê belê, bellam, ema

Aberglaube m poçbawer m, lêbehwer m, xurafet m

abermalig çendcar, pirrcar, çendîncar, pirrcarîn

abermals adv dîsan, dîsa, ducar, gelekcar, zorcar; dincar

abfahren vitr siyarbûn, rêdeçûn; siyarîn, siwardan

Abfahrt f  siyarî f, siwarî f,

Abfall m (Müll)  gemar m, paþero m, zibal m, jibal m, qirç m, çop m; (Sturz) ketxwarin f, dakewtin f

abfallen vitr (stürzen) dakeftin, ketxwarin; (austreten) derketin, jêketin

abfärben vtr  rengjêbirin, tunjêbirin; vitr  renglêçûn, tunjêçûn

abfeilen vtr tûjkirin,  libirbengdan

abfertigen vtr  (herstellen) sazkirin, çêkirin; (beenden) birêkirin, bidawîhênan

Abfertigung f  çêkirin f; birêxistin f 

Abfertigungshalle f   holê birêxistinê

abfinden vref  sich mit einer Sache abfinden xwe bi tiþtekî bes dîtin,  têr bînîn; pêbesbûn

abfliegen vitr  hilfirîn, hilfirrîn, rafirrîn

abfliessen vitr  rijîn, riwîþtîn, herikîn; derrijîn

Abflug m hilfirrîn f, hilfirr m, rafirr m

Abfluss m gehrij m, kehrîz m, gehrîj m, rijgeh m; rêçkî þilemenî

abfragen vtr pirsandin, lêpirsîn, perslêkirin

abführen vtr derkiþandin, birin, hajotin; vitr   zikçûn, sikçûn

Abführmittel n  dermanê zikçûnê; dermanê þorkirinê

Abgabe f derdan f, pêdan f; bac m

Abgaben pl derdan, bac m

Abgang m daçûn f, derçûn f, daketin f

abgebaut adj rûxandî, hilweþandî, daxistî, xerabkirî

abgeben vtr dayîn, pêdan, derdan, bidestan, radestkirin, teslîmkirin

abgebrochen adj qetî, þikî, þikandî

abgegeben adj dayî, pêdayî, pêgandî

abgehalten adj pêþdanî, dayî; lêgirtî, jêgirtî, nehêþtî

abgelaufen adj derbazbûyî

abgelegt adj danayî, daxistî, dakirî,  berdanî

abgelehnt adj vegerandî, nekirî, refzkirî

abgelöst adj þûnbirî, cihgirtî, guhastî, veguhazî

abgenommen adj jêbirî, lêbirdî

abgenutzt adj  hincirî, sûdjêçû, xêr tê de nema, ligelek kewtû

Abgeordnete m nûner m, niwêner m, newênger m, parlementar m, meb’ûs

Abgeordnetenhaus n xaniyê nûneran, parleman m

abgerechnet adj jimartî, pakjimartî

abgerissen adj hiljêkirî, hilkirî

abgesagt adj negoyî, negotî, refzkirî

abgeschafft adj rakirî, tunekirî

abgeschlossen adj tevgirtî, girtî, qapandî

abgeschnitten adj jêbirrî, jêkirî, jêqitî

abgeschoben adj têvedayî, derkirî, derxistî

abgesehen adj nedîtî; jêbillî, xêncetî; abgesehen von  ji billî, ji xêncî

abgesetzt adj daxistî, jêdakirî, derkirî, jêdabû

abgesichert adj misugirtî

abgestellt adj dadanî

abgestimmt adj lidengdanî, lidengxistî; yekdengî

abgestorben adj  hiþkbûn, vemirî, tevmirî

abgewickelt adj  pêçandî, derbazandî

abgewiesen adj dergerandî, refzkirî

abgewöhnen vref  sich einer Sache abgewöhnen xwe je tiþtekî dûrxistin, wazhên li xwuyek, dest- yan devjêberdan

abgezogen adj jêkiþî, jêbirî, kêþandî

abgiessen vtr  rijandin, riwkirin, riwîþtin; vitr  rijîn, tevrijîn

abgrenzen vtr sinirdan, sinurdanîn, sinirlidordan, jêveqetandin, dorsingandin

Abgrenzung f  sinirkirin f, veqetîn f, dorgirtin f

Abgrund m jêrge m, dajêr m; binge m

Abguss m  darij m, darêjraw m

abhacken vtr birrandin, jêkirin, jêbirrîn

abhalten vtr  (Vortrag) pêþkêþdan, xwendîdan, pêþdan; (hindern) neheyþtin, nehêþtin, ragirtin, nehêlandin

Abhang m qirêc m, qirac m, qirêj m, kaþ m, berkaþ m, evraz m, kendal m, berpal; (nach unten) deberkaþ, berjêr (nach oben) berjor m, jordekaþ m

abhängen vtr  girêdan, pêgirêdan; jêqetandin, jêberkirin

abhängig adj girêda, pêwend,  peywend, pêbest, pêbend, pabend

Abhängigkeit f girêdayî f, pêbendî f, pabendêtî f, pêbestî f, pabestegî f

abhärten vtr sertkirin, sertandin, reqkirin, hiþkirin, hiþkandin

Abhärtung f sertand f, hiþkand f

abhauen vitr  bazdan, gavdan, çûn, riwîþtin; hau ab! Biro!; vitr   jêkirin, lêçerpandin, rakirin

abhäuten vtr gorrandin, kewilkirin, pêstramalîn, pustjêkirin, çêrmjêbirin

abheben vtr  hildan, berzkirin; (Geld) rakirin, rakiþandin; vref  sich von ... abheben xwe ji ... hildan, rakirin, berzdan

abholen vtr  hênan, hanîn, anîn; hilgirtin; istandin

Abitur n abîtur m, bakalurya m; þaneyê qedandinê dibistana jorîn

abkaufen vtr  jêkirrîn, lêkirrîn; tevkirrîn

Abkommen n  peyman f, hevhatin f

abkommen vitr  rêkkewtin, lihevhatin

Abkömmling m benî m, ezbenî  m, kurr m law m

abkriegen vtr  jêbirin, berkeftin, bidestxistin; (Schlag) xwerin, lêketin

abkühlen vtr  sarkirin, hûnkirin, hwînikkirin, hînikkirin; vitr  sarbûn, hûnbûn

Abkühler m sarkêr m, sardkerewe m

abkürzen vtr kurkirin, kurtkirin, kinkirin, kemkirin

Abkürzung f kurtkirî f, kurtîke m, kinkirî f

abladen vtr barjêdan, jêdagritin, jêdaxistin

Ablage f embar m, kogeh m

ablagern vtr  kokirin, embarkirin, topkirin, le emabr dan; hilînan, hilandin; refv kombûn, dahanîn, dinîn

Ablagerung f  kokirî f, dinê m, dinayî f, kalk m, qalq m

Ablauf m pilûsik m, derbazî f,  biserçûn f

ablaufen  vitr  biserçûn, biserhatin, borîn, derbazbûn; rêdeçûn, rêkeftin

ablecken vtr alistin, lihêstin; ziman lihêþtin; lîstin, listenewe

ablegen vtr danîn, danan, dahanîn

ablehnen vtr  nekirin, nebirin, cawkirin, dijwestîn, refzkirin, redkirin, vegerandin

Ablehnung f nekirin f, neyînî f

ableiten vtr lêwergirtin, jêbirin

Ableitung  f  lêwergirtin f

ablesen vtr jêxwendin

abliefern vtr raspandin, nardin, þandin; danîn

Ablieferung f  þandî f, þandin f

ablocken vtr debirandin, qarmîþkirin

ablöschen vtr  vemirandin, kujandin

ablösen vtr cihbirin, cîgirtin, þûnketin,; tiwandin

Ablösung f cihgorîn f,

abmachen vtr  jêkirin, tirxandin, tirxan kirin; rêkeftin, lihevhatin, biryardan, pevredan

Abmachung f  pevgotin f, rêkewtin f, hevhatin f; peyman f; jiwan  f

abmagern vitr lawaz bûn, reqele ketin, tenikbûn

abmelden vtr tomarrakirin, navvekiþandin, giwastinkiþan

Abnahme f  jêbir f, wergirtin, jêkirrîn (Gewicht) lawazbûn f, sivikbûn  f

abnehmen vtr jêbirin, jêkirrîn; vitr   tenikbûn, ze’îvbûn, ziravbûn, sivikbûn, lawazbûn, reqele ketin

abneigen vitr nexwastin, jêsarbûn

Abneigung f xwînsarî f, nexwastî  f

abnutzen vtr hincirandin 

Abonnement n beþdarî f, abonnement m, abone m

abonnieren vtr beþdarbûn, abonebûn; abonniere! Beþdar be!

Abort m s. Abtritt m

abpflücken vtr  qirtandin, çinandin, jêkirin

abrechnen  vtr  hejmardin, jimardin; hesabkirin

Abrechnung  f  jimartin  f

Abregen  vref  bihnvedan, bihna xwe fireh kirin, rihetkirin

abreisen  vitr  riwîþti, siwarbûn, seferkirin

abreissen vtr  hilçirrandin, dirrandin, hilkirin, qetandin, bizdandin, jêkirin; (Bau) hilweþandin, hiliþandin; vitr   hildirrîn, dadjrrîn, hilçirrîn, ramalîn, hilþîn

Abriss m hilçirrîn, rûxîn f, hilweþîn f, hilþîn  f

Abrunden vtr gilorkirin, gilolkirin, giloverkirin

abrüsten vtr çekwazhênan, çekkêmkirin

abrutschen vitr  þimitîn; þixitîn

Absage f caw m, red m, refzgot m, neyinî  f

absagen vtr cawkirin, redkirin, nekirin

Absatz m beþ m, bend m, ristbend m; (Schuhe) pajney pêlaw, pe’iniyê solan

absaugen vtr  hilmijandin, hilmijîn

abschaffen vtr rakirin, havêjtin, nehêþtin, jinavbirin, labirdin, tunekirin

Abschaffung f rakirin f, nehêþtin f 

abschalten vtr girtin, kujandin, vermirandin

abschätzen vtr nirxandin, helsengandin, teqdîrkirin, texmînkirin, deranîn, gumankirin

abscheiden vitr mirin, veqetîn

Abscheu m xulî m, nefret m

abscheulich adj pîs, tal, erjeng, pelos, xirab

abschieben vtr derkirin, derxistin, derxiþandin, derkiþandin

Abschiebung f derkirin f, derxiþandin f 

Abschied m veqetîn f,malava m, xatir m, cihêbûn; Abschied nehmen von ...  xatir xwe ji ... birin; Abschied nehmen xatir jêxwastin, malawakirin, xwedê hafezî(parêzî) gotin

abschiessen vtr be qarþînê daxistin; kuþtin, lêxistin

abschlachten vtr serbirrîn, serjêkirrin, jerjêkirin; kokuþtin

abschlagen vtr qirtandin, bilêdan

abschliessen vtr  (Tür) girtin, kilîtkirin, dadan; (Lesugn) biserîkirin, kutayî pêhênan; (Vertrag) danîn

Abschluss m dawî f, paþî f, kutayî  f

abschmeicheln vtr  mirazîpêkirin, m erayî bokirin, m astawbokirin

abschmelzen vtr  helandin, tiwandinewe; vitr   helîn

abschmieren vtr çewirkirin, zêtkirin, duhnkirin

abschnallen vtr  vekirin; vref xwe vekirin (ji qawîþ, ben)

abschneiden vtr  dabirrîn, jêbirrîn; parjêkirin

Abschnitt m beþ m, par m, parçe m

abschrauben vtr  vekirin (borxî)

abschrecken vtr  tirsanden, veciniqandin, daçlekandin

abschreiben vtr jênivîsandin, jênûsîn, libernûsinewe

Abschreibung  f  jênûsîn  f

Abschrift f  jênûs m, kopî m

abschwören vtr  tobekirin, destjêberdan

absehbar adj adv

abseits adv deral, derla

absenden vtr  þandin, nardin, hinartin

Absender m nardêr m, þandêr m, þandar m, hinêr m

Absenken vtr  têwerkirin, binavxistin; vitr   têwerbûn, binavkeftin

absetzen vtr daxistin; vitr   daketin; vref jêbazdan, jêrevîn

Absicherung f misugerî f, misugirtin f

Absicht f  mebest f, gavîn f, arezu m, peywir m, nêt m, daxwaz m, xwestak m, wîstew m, qesd m, qast m

absichtlich adj bimebest, biarezu, biwîstew, bi zanîn

absichtslos adj bêmebest, bêwîste, bêdaxwaz

absinken vitr  daketin, nuqembûn, niqumîn, têrwerbûn, bihndeçûn

absolut adj petî, qet, hêç, mutleq, bêçendûçûn, bitevahî, qet’en

Absolvent m þanegir m, dawîgir m, qedanddar m

absolvieren vtr  qedandin, biserîhanîn, paþînhanîn, temamkirin, tewawkirin

absperren vtr rêklêgirêdan, dorlêgirtin, rêgebestin

Absprache f pevgotin f, hevgotin, yekgotin f; dijgotin f, dijwestan  f

absprechen vtr yekgotin, rawêjkirin, biryardan; dijgotin, dijwestan

abspringen vitr dapekîn, hilpekîn, jêqetîn, dakeftin, jêrbedan; er springt ab wî xwe berda jêr, ew dapekî.

Absprung m dapek m, hilpek m; jêhat f, jêder m, kehnî m

abspülen vtr þuþtin, þitin,

abstammen vitr  jêhatin, jêdebûn, jêrderketin

Abstammung f  jêhat f, tomar f, kok m, nijad m

Abstand m dûrî f, dûrahî f, navdûrî f; (Zeit) m awe m; (Miete) re’tbûn f, kilît m

abstechen vtr  jerjêkirin; vitr  serkeftin, serrabûn, çêtirbûn

Abstecher m (Gang) ger m, seyran f; seyranik m

absteigen vitr  jêdahatin, jêdaketin, dabezîn, hatnexiwarewe, peyabûn

abstellen vtr danîn, hêþtin, lilaydan, bialdan; (Wasser) girtin; (Maschinen) sekinandin

Abstieg m danketin f, jêrdeçûn f

abstimmen vtr (Instrument) dûzankirin, dwîzandin; (Wahl) dengdan, dengragirtin

Abstimmung f lidengdan f, dengdanî f

abstossen vtr  têvedan, palêdan, pehnpêdan

abstrakt adj nehosbar, razber

abstreiten vtr dijrabûn, m andelkirin, bervedan, î’tirazkirin

Abstrich m jêbir m,  jêkem m, kêmkirin

Absturz m daketin f, dawer m, dawerbûn  f  

abstürzen vitr dawerbûn, xwar ketin (ketxwarin), daketin

absurd adj bêvac, bêwate, bêmane, vale, netiþt

abtasten vtr destlêdan, destpêkirin

abtauen vtr helandin, tiwandine, vitr   helîn

Abteil n dîwan m, jûr m, dabeþ m, cexiz m

abteilen vtr dabeþkirin, parçekirin

Abteilung f  beþ m, par m, parçe m, per m

Abteilungsleiter m beþber m, parser m, perser m

abtreiben vtr  jiberkirin; liberkirdin

Abtreibung f  jiberî f, jiberkirin  f

abtrennen vtr cihêkirin, jêqetandin, veqetandin, jêkirin

abtreten vitr þûnvekiþîn, wazlêhênan, cihberdan, paþekiþekirin, îstîfakirin

Abtritt m cihberdan f, þûnveçûn  f

abtrocknen vtr ziyakirin, zuwakirin, ziwakirin, hiþkkirin, wiþkkirin

abtropfen vtr  dilopandin; vitr   dilopîn

abtun vtr  rakirin

abwarten vitr  lêman, libendman, çawenwarkirin, çawrêkirin, lêsekinîn

abwärts adv  berjêr, berîjêr, jêr de, jêr ve, berxiwarewe, berewdiwawe

abwaschen vtr  þitin, þuþtin

Abwasser n  rijav m, çûwav m, gemav m, belu’e m

abwechseln vtr gewrandin, guhartin; vitr   gewrîn, guharîn

Abwehr f  parêzî f, parasî  f

abwehren vtr  dijwestan, nehêþtin; vref xwe jê paristin, parêzandin

abweichen vitr  jêqetîn, baþqebûn, jêçûn

Abweichler m jêqetar m

Abweichung  f  jêqetîn f, baþqebûn  f

abwenden vtr berîlêdan, nehêþtin, havêjtin; vref lêbadn

abwerfen vtr havêjtin, avêtin, çekirin; jêr de  havêjtin

abwerten vtr erzankirin, daxistin 

abwesend adj nelêr, nelvir, nelwir, tune, tine, neamade, nehey, nehazir; (hier) ne li vir e, (dort) ne li wir e

Abwesenheit f neheybûn f, nelêrbûn f, tunebûn f, amadenebûn  f

Abwicklung f pêçandin f, derbazandin f, peçnandin f 

abwischen vtr pakirin, pakîjkirin

abzahlen vtr peredan, giþtpêdan

abzeihen vtr (Mathematik) jêkiþandin, jêbirin, rakiþan, damalîn; vref vekiþandin

Abzug m jêkiþ m, jêbir m

abzweigen vtr  parjêkirin, pîkinjêbirrîn; vitr   pîkinjêderçûn, parçêbûn, liklêbûnewe

ach! (Ausruf des Erstaunens) ax!, wax!, wey!; ach so! wey wena! Hey wisa! Aha!

Achse f  tewre m, tewele m, sirnî m, tîr m

Achsel  f  pî m, pîl m, þan m, m ilþan m, binpî

acht (Zahl) heyþt, heyþt, heþt, heþt

Acht f  serinc m, bal m, ber m

achtel n  (Zahl) heyþtêk, heyþtyek

achten vtr  balpêdan, hoþlêkirin, hayjêkirin, rêzdan, rêzlêgirtin, hurmetkirin,; achte auf Dich!  Hoþ xwe hebe!

Achtgeben  vtr   serincdan, balpêdan, hajpêdan, agahdarbûn

achtlos adj bêbal, bêber, behaj, bêhoþ, bêserinc, bêhagayî, bêagahî

Achtung f   rêzdanî f, daldanî f, agah m, agahdarî f, dîqet m,  bal m, dîhn m

achtzehn (Zahl) heyþtdeh, dewheyþt

achtzig (Zahl) heyþte, heyþtad, heyþtê

Acker m kêlge m, ekkûr m, ankur m, ’enkûr m, akir m, zevî m

Ackerbau m cotarî f, çandin f, bejandin f, kiþtûkal m

Ackerland n  çandîgeh m, bejerd m, zewî m

ackern vitr  cotîn, çandin, bejandin, karkirin, kiþtûkalkirin

ADAC m (Allgemeiner Deutscher Automobil Club)

Adam m (Adam und Eva) Adam m,  Adham m, Daham m

addieren vtr  topkirin, kokirin, liserxistin; komhevkirin

Adel m xanedan m, xan m; mîr m,

adelig adj xanedanî, xanî

Ader f  demar m, temar  m, reg m, reh m

Adjektiv n  rengdêr m, awelnaw m, sîfet m,

Adler m qertel m, helu m,  hulî m, eylo m

Admiral m amîral m

adoptieren vtr  hilgirtin, hewandin; tîmarkirin

Adresse f  navnîþan f, nawnîþan f, cihnave m, cihnîþan  f

Adverb n  rengpêþ m, hoker m, nîr m, fêlniþ m

Advokat m parêzvan m, parêzyar m, bervedar m; advokat m, m uhamî m

Affäre f  (=Affaire) rûdawî f, neþiyaw m, riswayî f, risayî f, cers m

Affe m meymûn m, qird m, se’dan m

Afghane m afganî m, afxanî m

Afghanistan n Afghanistan m, Afxanistan m

Afrika n Afrîga m, Afrîka m, Afrîqa m; Afrîngeh m [der Schöpfungsort]

Afrikaner m afrîqkî, afrîqî

afrikanisch adj afrîkayî

AG f (Arbeitsgruppe) komkar f, karkom m

Agent m sîxur m, noker m, ajan m, casûs m

Agententätigkeit f   ajankarî, niwênerkarî f, casûsetî  f

Agentur f  ajans m, peyamnêr m, niwênertî  f

aggressiv adj xulîdar, torredar, bi hêrs

Agha m (Landbesitzer) axa m, axdar m

agieren vitr karkirin, îþkirin, kiryardan

Ägypten n  Misir m, misr m; Aquptan m

Ägypter m misrî m;  aquptî m

ägyptisch adj misrî

Ahn m pêþe m

ähneln vitr  lêhatin, lêçûn, lihevhatin, wekîbûn

ahnen vitr  pêhesîn, hayjêbûn, hayedarbûn, hestpêkirin

ähnlich adj adv  wekî, wekû, wekhev, mîna; angorî,

Ähnlickeit f  wekhevî f, lêçûn f, lêhatin f; angortî  f

Ahnung f  zanîn f, zanayî f,  agahî f, pêzanîn f, agahdarî  f

Ähre f  Sinbil f

Aids n nexweþî Aids

Airbus m bapas m, babaz m

Akademie f akademy f, akadêmî f

Akkusativ m karbiserrakiraw m

Akrobat m tenafbaz m, agirbaz m, akirbaz m

Akrobatik f  tenafbazî f, akirbazî  f

Akt m kar m, kiryar m, karîþ m; beþ m, bend m, par m

Akte f dûsêr m, m elef m

Akteur m çalakdar m,çalakvan m

Aktie f  tevlê m, beþdarî f; ashum m

Aktiengesellschaft f tevlêkom f

Aktienkurs m tevlêkurs m

Aktienmarkt m tevlêga m, burse m

Aktion f çalakî f, çêlêkî f, kiryarî f, kar m

Aktionär m tevlêdar m

aktiv adj çalak, çelek

aktivieren vtr çalakandin, çelekandin

Aktivität f çalakî f

aktuell adv  adj evdemî, serdemî, newî, naka

Akzent m zarav m, þêwziman m

Akzeptanz f pejirîn f , pejrandin f

akzeptieren vtr  pejirandin, pejirîn, pêrebûn, razîbûnm m ilbodan

akzeptiert adj pejirî, pejirandî

Alarm m hewar m, hojdayî f, alarm m, înzar m

alarmieren vtr  hojdarkirin, agahdarkirin, înzarkirin

Alawitentum n alawiyetî f

Alawiter m (Religion) alawî m

Albaner m arnawut m, albanî

Albanien n  Albanistan m, Arnewustan f, Arneut m

albern adj bûdele, geve, xêvik, çêwî, neghêj, bêaqil

Album n album m, defter m

Aleppo n  (Stadt) Helep f, Heleb f; Hilavê m

Algebra f  (Mathematik) cewr m, cebir m

Algerien n Cezayêr m

Alibi n  hiz m, ’iz m,  uhz m, uhzî f, ’izI f, huzî f, huz m

Alkohol m mey m, xemrî m, kihkol m; þerab m, þerav m

All n  (Universum) hezman f, ’ezman f, ala m, gerdun m, gêtî m

alle adv  adj giþt, gî, gih, hemî, hemû, tewr, teva; alle bei her du

Allee f  þînrê m, darcehde m, dirextcade m

allein adv  (nur) bes; (einsam) tenê, bi tenê, tenha, tek, bi tenha

Alleingang m çûnyîna bi tenya xwe, tekçûyîn f, tekgedûk m

allemal hemûcar, hemîþe

allenfalls hemû rewþ, hemû hal,  

allerbest baþtirîn, çêtirîn, rindtirîn

allerdings bêguman, bi çespî, lê belê, lê bi rastî

allerlei curecur, tuntunî

alles giþtî, hemî, gî, hemû, tevde, tewre

allesamt giþt bi hev re, tevde

allgemein adj giþtî, gelemper, tevahî

Allgemeinheit f  giþtiyane m, tevahî f, gelemperî  f

Allianz f  hevbendî  f

alliieren vtr  hevbendkirin, yekbendbûn; vitr   hevbendbûn, yekbendbûn

Alliierte m hevalbend m 

allmächtig adj  hêzbar, tiwanbar, pirrtiwan, giþtpêkan; tiwandartirîn

allmählich adv  adj  hinbihin, pelepele, tozetoze, gavzbigav, yawaþyawaþ, hêdîhêdî, bere bere

Alltag m rojane m

alltäglich adv  adj rojane, rojbiroj, herroj 

allzu gelek zor, gelek pirr

Alm m zozan m

Alp m kabûs m; heteke û m otke

Alpen pl (Gebirge) çiyayên Alp, Alpan

Alphabet n  alfabêt f, aliba m

Alptraum m pîsxewn f, xwena kabûsî

als (wie) wek, wekî, wekû; (zeitlich) gava, çaxa, çaxa, wexta, dema, kata; (mehr als) ji, li; jê,lê

als ob sakmê; tibikê; anêka, guya, giya; najê

alsbald adv  di ich de, bi lez

alsdann adv  li paþî, di paþ de, di paþ re, di dûv re, pê re, di diwa de

also sa, hewsa, kewate, êtir, dêmek, dêmak, êdî, ango, yanî

alt  adj  kevin, kewn, m êj, ahîl; (Mann) kal, (Frau) pîr

Altar n  jerjêgeh m, qurbangeh  m; abîde m, cihê nemazê, camî m

Alter n  temen m; sal m, salî f; salpîr m; ’umir m

altern vitr  kalbûn, pîrbûn, bisalbûn, bitemenbûn

alternativ adv adj çareyî

Alternative f çare m, çareyî f

Altersheim n  kalpîrmal m, kalpîrxane m

Altertum n  kevnarî f, kevnahî f, antîk m

Ältestenrat m pîrankom m, kalankom m, pîrane m

altmodisch adj  kevnmode, dermode

Altstadt k bajarê kevin, konþar m

am s. an

Amateur m berþereza m, boxwekêr m

Ambiente n

Ambition f

Ameise f  mîrûle m, m ûrî m, gêre m, gêle m

Amerika n Amrîka m, Amîrka m, Amîrkan m, Amrîkan m  

Amerikaner m amrîkî, amerîkî

amerikanisch adj amrîkî, emîrkî

Ampel m ampil  m, gilopî hatûçû

Amt n dîwan m, dezge m, ferma m, m îrgeh m, rêxge m, dayîre m; seray m

amtieren vitr fermandan, dîwanbirin, dîwandin

amtlich adj fermî, dîwanî, m îrgeyî, dayîrî, rêxgeyî; rêxirawî

Amtsantritt m dîwanbir m

Amtsgericht n  dadgayî dezgî, dadgehê dayîrî ; m ehkemê dayîrî

Amtszeit f dîwankat m, dîwandem m

amüsant adj xweþbexþ

Amüsement n  xweþbexþî f, xweþmijol m

amüsieren vref  þadbûn, pêþahbûn, kêfkirin  sich amüsieren über henekên xwe lê kirin

an (dat) ba, li, bo, bi, be  (akkusativ) di, li, ber  (adverb) di, de

analog adj beramber

Analogie f  bermaberî  f

Analphabet  adj  nexwende, nexiwêndewar

Analyse f þîkarî f, þîrove m, jihevderxistin f, tehlîl m

analysieren vtr  þîrovekirin, þîkirin, tehlîlkirin

Analyst m þîrevekêr m

Anatolien n Anatol m, Rojhilat f, Rojat f

Anatomie f  tiwêkarî f, birrkarî f, anatomy m

Anbau m çandin f, zewîkirin f

anbeissen vtr  gezlêxistin, gezlêdan

anbellen vtr pêrewîn, pêwehrîn, lêre’wîn

anbeten vtr peristin, niwêjbokirin, nimêbokirin, nemazkirin

Anbeter m peristvan, niwêjker m, nimêger m

anbetteln vtr derwezelêkirin

anbieten vtr pêþkêþkirin pêþdanîn, raberkirin, pêgihandin, pêdan

Anbieter m danêr m, pêþkêþkir m, pêþdanêr m

anbinden vtr  pêgirêdan, lêgirêdan

Anbindung f pêgirêk f

Anblick m awir m, seyr m, sêr m, nihrîn f, nezer m

anblicken vtr sêrlêkirin; er blickt das Licht der Welt an ew li îþqa dinyayê sêrdike.

Andacht f  cem m, ayîn m; nemazê sibeyê, niwêj

Andenken n  bîrhan m, bîrwên m

andere f  (y)a din;  pl ên din, ên tir; adîne; andere Sachen tiþtên din

Anderer m (y)ê din; pl ên din, ên tir; êdîne; anderer Tisch masê din

andererseits li alî din, li layî din; li layî yekîtir

anderes n (y)î din; pl în din, ên tir; îdîne; anderes Eisen asina din, asinî din

andern  =  anderen

ändern vtr  gewrandin, gurhartin, gorandin; vref gewrîn, guherîn, gorîn

anders  adv  wekî din, ne wisa, ne werge, bi þêwekî din

anderswo li cihekî din, li þûnekî tir

anderthalb yekûnîw, yekûnîv, yeknîv

Änderung f gewrîn f

andeuten vtr rohnkirin, rûnkirin, nîþandan

aneignen vref –ê/-a xwe kirin, m alxwekirin

aneinander berhev, berhevdu, di berhev re

anekeln vtr qêjlêkirin

anerkannt adj pênaskirî, pênasî,

anerkennen vtr  behwerpêkirin, bawerpêhênan, pênasandin

Anerkennung f pênasandin f, bawerpêdan f

Anfall m hêriþ m, pelemarî f; (Gesundheit) lêket m

Anfang m destpêk m, sereta m, pêþîn f, serî  f

anfangen vtr destpêkirin

anfänglich adj pêþede, destpêkde

anfangs adv destpêkê de, le serete de, di serî de, pêþîn de

anfassen vtr destpêganîn, destlêdan, destlêgerandin, destpêkirin

anfertigen vtr çêkirin, sazkirin

anfeuern vtr agirpêdan, berîdan

anflehen vtr bergerîn, bermanîn, xwe ber gerandin 

anfordern vtr jêxwastin, lêwîstin

Anforderung  f gerekî f, jêxwasî f, pêwîstî f

Anfrage f  lêpirs m, jêpris m

anfragen vtr pirslêkirin, jêpirsîn, jêpriskirin

anführen vtr rêbirin, serkiþandin, hajotin, rêberîkirin

Anführer m rêhbir m, rêber m, ajovan m, serek  m

Angabe f  pêdan f, zanîda m, dana m, nûçe m

angeben vtr zanîdan, nasîdan; fiþerkirin, peyatîkirin

Angeber m daner m, fiþerger m, fiþerkar m

Angeberei  f  fiþerkarî f, delawî f

angeblich adj adv  goya, say ke, wek zanîda, wek pêþanda, li gor þanîda

Angebot n  pêþniyaz m, pêþniyaz m, pêþdan f, pêþnihat m

angebracht adj

angebunden adj girêdayî

angefangen adj

angefordert adj

angeführt adj

angegeben adj

angegriffen adj

angehen vitr

angehoben adj

angehören vitr

Angehörige m

angehört adj

angeklagt adj

Angeklagte m gazlêdar m, gazlêbar m bersûc m

angekommen adj

angekündigt adj

Angel f çengil m, sengil m, qolap m; çewk m

Angelegenheit f  doz f, biwar m, îþ m, karûbar m, ûtasî m, hotasî m

angelegt adj

angeln vtr  çenglandin, sengilandin, bi çengil girten, rawkirin bi qolap

angemeldet adj

angemessen adj hawe, hêja , lêhat, birê, m unasib

angenehm adj pejrî, pêbû, hêja, rihet

angenommen adv  pejirî, lêpejirî; angenommen, dass wie  eger em bêjin  ku

angeobten adj

angeordnet adj

angepasst adj

angeregt adj

angerichtet adj

angerufen adj

angesagt adj

angeschlossen adj

angeschlossen adj girêdayî

angesehen adj nasdar, dengdar, navdar, çawlê

angesetzt adj

angesichts

angesiedelt adj

angesprochen adj

angestellt adj

Angestellte m

angestrebt adj

angetan adj

angetreten adj

angewandt adj

angewendet adj

angewiesen adj

angewöhnen vref pêhubûn, pêhînbûn, wergirtin, pê’elimîn

angezeigt adj

angreifen vtr  hêriþandin, hêriþkirin, hêriþlêkirin, hêriþlêbirin, hêriþlêberdan

Angreifer m hêriþger m, hêriþgêr m, hêriþbir m, hêrþker m

angrenzend adj

Angriff m hêriþ m, hêrþ m; hicûm m

Angst f  tirs m;  Angst haben tirsîn Angst machen tirsandin

ängstigen vtr  tirsandin

ängstlich adj tirsok, tirsonak, tirsnok, newêrek, newîrek, bizdok

Angwohnheit f   ’adet m, pêkir m, vegir m

anhaben vtr  (Kleider) lixwerkirin, liberdabûn

anhalten vtr  westandin, rawestandin, ragirtin, sekinandin; vitr   rawestîn, sekinîn; liberxwedan, berdewambûn

anhaltend adj

anhand adj

Anhang m paþko m, paþpêk m

anhängen vtr  pêxistin, bipaþxistin

Anhänger m (Partei)  dûger m, dûvgir m, alîgir m, pêketyar m, pêketo m,; (Auto) paþxisto m, dûger m

anhäufen vtr  komkirin, qûrçkirin; vref kohevbûn, kombûn, tilbûn

Anhebung f

anhören vtr  bihîstin, jêbihîstin, guhpêdan, giwêlêgirtin, guhlêdan; dengkirindan

Anhörung f

Anis m razyane m  yanson m, m eyanson m

Ankara (Stadt) Anqerê, Anqalê m, Ankurê

Ankauf m jêkirrîn f

ankaufen vtr  jêkirrîn, lêkirrîn

Anklage f  gazî f, gillî f, sikala m, þikaw m, tawan m

anklagen vtr  gazîlêkirin, gillîlêkirin, sikalakirin, þikawlêkirin

Ankläger m gazandar m, gazîvan m, gillîdar m

anklopfen vtr  lêdekandin, lêdeqandin, lêkutandin

anknöpfen vtr  pêvexistin, pêdirûndan

anknüpfen vtr  pêgirêdan, pêxistin

ankommen vitr  gihanîn, gihînîn, gihîþtin, gihiþtin, hatin

Ankündigung f

Ankunft f  gihan f, gihêþt f

Anlage f  dezga m, þiwên m, bercih m, cîhaz m; (Akte) berlêke m, berpêde m

anlagern vtr  kombarkirin, hevandin, berhevdanîn; vitr   kombûn, dadanîn

Anlass m ho m, palner m, karîger m, sebeb m, pêbo m

anlässlich

Anlauf m

anlegen vtr  (gründen) avakirin, damezrandin, pêkirin; (Geld) pevdanîn, bikarhanîn, bikardan; vref tawîkirin, pêvexistin, þerkirin

Anleger m

anlehnen vref paldan; sich an ... anlehnen palê xwe dide ...

Anleihe f

anleihen

Anliegen n

anmachen vtr  (festmachen) dagîrsandin, sekinandin; (Feuer) vêxistin; er macht ihn an ew bi wî  dike

anmassend adj  adv  sersert, serhiþk, ‚’enan

anmelden vtr  tomarkirin, nivîsandin, navdan; vref navdanîn, haydanîn

Anmeldung f

anmerken vtr  têbînîn, têbînîdan, lêbînîkirin

Anmerkung f  têbînî m

annähernd

Annäherung f

Annahme f  girîman, wadanan; guman m; egerbû m; pejirîn f; jêbirin f

annähren vtr  nêzîhevkirin, nizîkkirin, berhevhanîn, lihevhênan; vref  nizîkkirin, nêzîbûn

annehmen vtr  (vermuten) gumankirin, bawerkirin; (nehmen) birin, wergirtin; (akzeptieren) pejirîn, qebûlkirin, arêgotin

Anonimität f  bênavî f, bênasrawî f, nenasî f

anonym adj bênav, nenas, nenasraw

Anordnung f

anpassen vtr  lêhênan, lêhanîn, guncandin; vitr   lêhatin, lêbûn, guncîn; vref  lêhanîn, guncîn

Anpassung f  lêhatin f, lêhanîn f

anpflanzen vtr çandin, berçandin

Anrede f  axiftin f, bêje m, pêgotin f

anreden vtr pêregotin, pêreaxiftin

anregen vtr hejandin, heycandin, tekanpêdan; vref hejîn, heyecîn

anregend adj hejandî, heycanî

Anregung f  hejan f, heyjan f, heycan f

Anreiz m galdan, qarmîþ m

anreizen vtr qarmîþkirin; vitr   qarmîþbûn, qwarmîþbûn

Anruf m têlgo m, telefon m; têlgotin f, telefonkirin  f

anrufen vtr têlgotin, telefonkirin

ans = an das

Ansage f  bangewaz m, rago m, banggo m

ansagen vtr banggotin, bergotin, pêgoton, bangewazkirin

Ansatz m

anschalten vtr dagîrsandin, pêxistin, vêxistin

anschauen vtr sehkirin, meyzkirin, sêrlêkirin, tênwarîn, lênirîn, mêzekirin, sêrandin

anschaulich  adj aþkere, zelal, xweya, xweva, rohnî, ’eyan, beyan,

Anschein m xwevatî f, riwaletî f, sêrdank m

Anscheinend adv

Anschlag m lêçerp m, lêdan f, pelamar m, lêxistin f

anschliessen vtr  pexistin, pêbestin, pêgirêdan

anschliessend  adv  paþê, dû re, paþan, pey re, 

Anschluss m  pêxist m, pêgirêk m, pêbest m

Anschnallen vtr  bestin, girêdan; vref girêdan

Anschrei  m  pêqîrî m

Anschreien  vtr  pêqîrîn, pêqirrîn, pêbe’rîn

Anschrift  f  navnîþan m, cihnîþan m, þûnnav m

Anschwellen  vitr  werimîn 

ansehen vtr  temaþekirin, mêzekirin, nihêrîn, lêsêrkirin, lêsehkirin, sehkirin, sêrandin 

Ansicht  f  nirîn f, dîtin f, seyr m, m êze m, riwange m, boçûn f, bawer m

Ansiedeln  vtr nîþatndin, cihniþînkirin; vitr   nîþtîn, danîþtin

Ansiedlung  f  bernîþt m

ansonsten wekî din, wekî tir

anspannen vtr  kiþandin, tundkirin; vref  pêdan, givaþtin

Ansprache  f  pêgo m, pêwut m, sergotar m, axaf m

Ansprechen  vtr  pêregotin, pêrewutin, pêrreaxaftin, pêreþurkirin

Anspruch m maf m, dawakarî f

anspruchslos adj bêxwaz, bêdexwaz, bêgo m

anspruchsvoll adj pirssxwaz, pirrdexwaz

anspucken vtr  tiflêkirin, pûlêkirin, pwîlêhavêjtin

Anstalt f

Anstand m rêzgir m, berêzî f, ciwanmêrî f, abrûdarî f, rûmet m, helsûkewtî ciwan

anständig adj rêzandî, rêzgirî, birêzî, camêr, hêja

anstatt li cihê, li ciyê, li þûna, li þiwênî

anstecken vtr  (Ring) têkirin, têrekirin; (anzünden) vêxistin; vref (Krankheit) pêxistin, belqitandin; vitr   pêketin

Ansteckung f belqîtk f

Anstehen vitr

Anstehend adj

anstelle li cihê, li þûna

anstellen vtr  xebitandin, bikardan, îþpêdan 

Anstieg m

Anstoss m têvedan f, tiv m, tivdan f, pêkdedan f

anstossen vtr lihevxistin; vitr   lihevketin

anstreichen vtr lêhêþtin, lihêstin, boyekirin, rengikirin, renglêdan

anstrengen vtr  tundkirin, m andûkirin, rehtkirin; vref pêdan, êþandin

Anstrengung f

antasten vtr  lihêstin, destlihêstin, destpêganîn, lêmistdan

Anteil m beþ m, berket m, berkewt m, parî m, xiste m, hevpar m

Antenne f  arêl m, antêl m, antêl, batêl m

anti adj adv  dij, bervî

antik adj antîk, ‘entîk

Antike f  antîke m, ‘entîke m, dêrîne m, kevnîne m

antiorientalisch  adj dijrojatî

Antipathie f  dijlêbûn f

antisemitisch  adj dijsamî, dijjihuyî

Antisemitismus  m

Antithese f  dijboçûn f

Antrag m xawzname m, pêxwazî m, de’wekarî f; telebî m

Antragsteller m xwazdanêr m, xwazîvan m, wîstemend m

antreiben vtr  bizandin, bizavdan, herikandin; (zum Laufen) bezandin 

antreten vtr

Antrieb m bizwêner m, bizhêner m

Antritt m

Antwort f  bersiv m, bersîv m, wellam m, weram m, cewab m

antworten vtr  bersivdan, bersivandin, wellamdan, weramdan

anvertrauen vtr bawerpêkirin, behwerpêdan; vref  bawerpêdan, palpêdan, înanpêkirin

Anwalt m parêzer m, parêzvan m, parêzyar m, parêzmend m, parêzger m, bervedar m

anweisen vtr  pêþdan, rêhdan, þanîdan, fermandan; (Geld) nardin, þandin, birêxistin

Anweisung f  rêþanî f, ferman m,

anwenden vtr  bikarhanîn, pêhanîn, berîþdan, pêkarkirin

Anwender m

Anwendung  f  bikarkirin f

anwesend  adj amade, beþdar, heyî, hazir

Anwesenheit  f  amadebûn f, heyîbûn f, hazirî f

Anwohner m

Anzahl f

Anzeichen n

Anzeige f  (Werbung) daxweyanî f, pêþandan f; (Anklage) gazî m, gillî m, sikala m, þikaw m

anzeigen vtr  xweyadan, pêþandan; (anklagen) gazîlêkirin, gillîlêkirin, þikawlêkirin

anziehen vtr  rakiþandin, berkiþandin; (Kleidung) vitr   lixwekirin, lixwedan; vtr   kinclêkirin, cillêkirin; (Schuhe) lipêkirin

Anziehungskraft f  berkêþhêz m

Anzug m daqim m, qat m, çek, cil m, destecil m

anzünden vtr  (Feuer) dadan; (Kerze) vêxistin, pêxistin, dagîrsandin, agirpêxistin; (verbrennen) þewtandin, sûtandin

Apfel m sêv f, sêw f

Apfelbaum m darsêv f, sêvdar m

Apfelgartin m sêvbax m, baxsêv f

Apfelwein m sêvmey m, m eysêv m

Apotheke f dermanfiroþ m, dermanxane m, saydelya m

Apotheker m dermançî m, dermanfiroþ m, saydelî m

Apparat m amêr m, cihaz m, cîhaz m, acet m, alîyet m

Appell m bang m, hawar f

appellieren vitr bangkirin, hawardan

Appetit m mize m, þehî m, tehm m, arezuyî xwardin

applaudieren vitr  çepandin, çeplelêdan, çepxistin

Applaus m çeple m, çep m, çepik m, çepandin f

Aprikose f   qeysî f, zerdelû f, m iþmiþ f

April m nîsan m, avrêl m, abrîl m, avlêr m

Aprilscherz m galtî nîsan, m esqerê avrîlê, henekê abrîlê

Aquarell n  wêneyê rengavî

Aquarium n  aquarium m, vitrîna jînwarên avê

Aquator m hêlkemerî zewî, aquator m

Ära f

Araber m arab m, ‘ereb m; arav m

Arabien n  Arabistan f, ’Erebistan, Arabya m; Aravistan f  [Land des Feuer und Wasser]

arabisch adj arabî, ’erebî

Arabische Liga f  arabkom m, arabco m, kom’ereb m

Arbeit  f  kar m; xebat m, îþ m, pehlî m; þixul m

arbeiten vitr   karkirin, îþkirin, xebitîn, lehbitîn; þixulîn

Arbeiter m karker m, karçî m, îþçî m, karmend m, xebitar m, xebatkar m; pehleçî m

Arbeitgeber m kardan m, karxwedan m, karxawin m, xwedanê karê

Arbeitnehmer m kargir m, karbir m, kirêkar m, kargêr m, karger m

arbeitsam adj

Arbeitsamt n  karferma m, kardîwan f; dayîrê karê

Arbeitsgemeinschaft f

Arbeitsgericht n  kardad m, kardadga m, m ehkemê karê

Arbeitsgruppe

Arbeitskraft f  karhêz m, karkan m

Arbeitskreis m kargilo m, kargil m

arbeitslos adj bêkar, nekar, karger m, betal

Arbeitslosenquote f

Arbeitslosigkeit f

Arbeitsmarkt m

Arbeitsplatz m

Arbeitsschritt m

Arbeitszeit f

Archäologe m þopger m, þopemend m, kevneger m

Archäologie f  pamagerî m, þopzanistî m, kevnezanî m

Arche f  xiþte m, gemî m, gamî m, sefîne m

Architekt m hendezyar m, hendezvan m

Architektur f  hendeze m, hendese m, hendezyarî f

Archiv n  kogeh m, kombar m, arçîv m

Archivar m komkêr m, hevdanêr m, arçîvar m

archivieren vtr

Areal n

Arena f

arg adj þaþ; pîsnêt, dilgemar

Argentinien n Arjentîna m (Ar-jen-dîna)

Ärger f  xol m, xul m, dax m, tor m, wirwijan m, bîzarî f, qehr m

ärgerlich adj xole, xulî,  tore, wirwijêner, bîzar

ärgern vtr xolîkirin, xulikirin, qehrandin, torekirin, hêrzlêkirin, hêrslêkirin, wirwijandin, bîzarkirin, kerisanden, basandin; vref xolîbûn, xulibûn, bîrzarbûn, qehirîn, torebûn, bihêrsbûn, hêrslêhatin

Ärgernis n  bîzarî f, wirwijênî f, qehrîn f, diltengî f

arglistig adj  aqilmend, bîrbir

arglos adj dilpak, paknêt, pakwîst, bêguman, rastxwaz

Argument n  belge m, bertîne m, berdeste m, arêgomend m, behane m, hice m, mehne m

Argumentation f

argumentieren vtr   belgedanîn, birhankirin, berhanîn

Argwohn m guman m, þek m

Arier m arî m

arisch adj arî; agirî, agrî, ardî

Arm adj  hejar, belengaz, kemdar, feqîr, destteng, xizan, reben

Arm m pî m, m il m, bal m, pal m, pîl m, qol m, çeng m

Armee f   atrêþ f, leþker m, supa m, qiþûn m, ordî m, ceyþ m

Armeeinheit f  yekîneyê artêþê, artêþk m

Ärmel m pî m,  keraspî m, bergpî m; Ärmel frei machen pî vemalandin

Armenien n  Armenistan f, Armînya m

Armenier m armenî m, ermenî m; arman

armenisch adj armenî

Armreifen m bazing m

Armring m pîbazing m, palbazin m

armselig adj dilhejar; dilpîs

Armseligkeit f   dilhejarî f; dilpîsî f

Armut f  hejarî f, belengazî f, kemdarî f

Aroma n xweþbîhn m, xweþberame m

arrogant adj pozbilind, lutberz, bifîz, binefs

Arroganz f  pozbilindî f, bifîzî f, lutberzî

Arsch m qûn f, kûn, kwîn f, qing f   

Arschloch n  qilqûn f

Art f   (Kunst) huner f, fend f; (Sorte) þêwe m, awa m, cor m, tun m; cins m; auf diese Art und Weise bi va awayî

artig adj birav, birêz, birak, salar, þêwrast

Artikel m (Medien) gotar m, wutar m, nivîs m; (Gesetz) bend m; (Ware) þîmek, tiþt m; (Grammatik) amraz m

Artikulation f  bilêvgotin f, zarwutin f, dergotin f

Artist m pehlewan m, sêrkebaz m, fendbaz m

Artistik f  pehlewanî f, sêrkbazî f, fendleyzî f

Arznei  f  derman m

Arzneikunde f  dermannasî f

Arzneimittel n

Arzt m bijiþk m, piziþk m, bijîþk m, saliqkêr m, tixtur m, doxtir m, doktor m; tebîb m, hekîm m

Arzthelfer m berbijiþk m, berdestê doxtor

Asche f  arî m, agrî f, ard m, ardî m, xalî m, xolemêþ m, bixolî m

Aschenbecher m arîdank m, xalîdank m, tepsî cuxrê, teplekî cigere

Asiate m asyawî m

Asiatisch adj

Asien n  Asiya m, Aysiya m, Asîha m [Land der Wildnis]

Aspekt m

Asphalt m zift m, asfalt m, qar m, qîr m

Aspirant m xwepêþda, berhajo m

Assimilation f  windakirin, hindandin, helandin

assimilieren vtr  hindandin, guncandin, hawtakirin, têwindakirin, têkelawkirin

Assistent m berdest m, alîdar m

Assistenz f  berdestî f

assistieren vitr berdestîkirin

Assoziation f  tevlêyî f, tevlêbûn f, cemcivatî f, beþdarbûn f

assoziieren vtr komandin, hevandin, cemhevandin, komhevandin

Assyrer m aþorî m, asorî, asîrî, aþîrî

Assyrien n Aþorya m, Aþor m, Asîra m, Aþîran m

Ast m pîk m, pîkin m, liq m, ast m, dast m

Ästhetik f

Asthma n  bêhntengî f, hillmtengî f, tundepiþî f, astma m, nefestengî m

Astrologe m bextstêrnas m

Astrologie f  bextstêrnasî f

Astronom m stêrnas m, stêrzan m, histêrknas m

Astronomie f  estêrnasî f, stêrzaniî f

Asyl n   penahî f, penahberî f, revcih m; licu´

Asylant m penahger m, penahxwaz m, penahber m, penahmend m

Asylbewerber m penahxwaz m, penahber m

Atelier n

Atem m hillm m, hellm m, bêhn f, bîhn f, piþîn m, henase m, nefes m

Atemzug m bêhnkêþ m, henase m

Atheist m  xwedênenas m, bêxweda m

Athen (Stadt) Asîna m, Atîna, Adîna m

Athlet m  canbaz m, canlez m, cansiv m

Athletik f canbazî f

Atlantik  m Atlasî m, dorava Atlasî, deryaluþa Atlasî

Atlas m atlas m, etles m, nexþebend m

atmen vitr hillmdan, bêhnkiþan, nefesdan, henasedan, henisîn

Atmosphäre f  atmosfer m, bêhnbaçîn m, baçîn m, bahastûn f, bagiranî f, ba f, dox m

Atom n  hûre m, newe m, niwe m, zire m, atom m

atomar adj hûreyî, newewî, atomî

Atombombe f  bombeyê atomî, bembey newewî

Atomkern m hûredirr m

Atomphysik f  fîzyayê newewî

Atomspaltung f   newepeqîn f, hûrepeqan f

Atomwaffen pl çekên newewî

Attache m pêke m

Attacke f  hêriþ m, palamar m, çerpan m

attackieren vtr  hêriþkirin, hêrþandin, lêçerpan

Attentat n  þalaw m, çerpan m, lêxistin f; kuþtin f

Attentäter m þalawbir m, çerpanker, kujer m, kuþter m

Attest n  raçête m, raçêt m, belgename m, lêrnûs m

attestieren vitr  lêrnûsîn, raçêtandin

attraktiv adj

Attraktivität f

Aubergine f  behcanê reþ, hewbercan m, balcan m

auch jî; auch noch hên jî

auf präpos (über) ser, li ser; (mittels, in, bis,...) bi, be; auf ein Mal derbikê, bi yekcar; (nach oben) jor de, hil; auf den ersten Blick, ; auf jeden Fall, ; auf keinen Fall,

auf Wiedersehen! M alava be!, da nûbîn!, bi xatrê te, bimînin di xêr de!, oxir be!

Aufarbeitung f

aufatmen vitr  bêhnvedan, bêhnvekirin

Aufbau m serava m, avahî f, banyad m,  binyad m

aufbauen vtr seravakirin, sazkirin, çêkirin

aufbereiten vtr  amadekirin, pêþdanîn, hazirkirin

aufbessern vtr çêtirkirin, baþtirkirin, bihatirkirin

aufbewahren vtr  hilandin, hilhanîn, hilhînan, embarkirin, paristandin, hilgirtin, laxistin

aufblasen vtr  fûtêkirin, batêberxistin, werimandin; vitr   werimîn; serlêmezinbûn

aufblühen vitr vebûn, gulînbûn, bejdan

aufbrechen vtr þikandin, vekirin, þelandin; vitr   vebûn, þikîn, destpêbûn

aufbringen vtr

Aufbruch m vekirin f; rabûn f, birêketin f, rêdeçûn f; serhildan f

aufdecken vtr  vegirtin, vedan, aþkerekirin, vedîtin, bicihkirin

aufdrängen vtr  zorlêkirin, têvedan, givaþtin

aufdringlich adj pêketo, pirrdêda

aufeinander li ser hev, ser hev re, yek li ser yek, bi ser yek de

Aufenthalt m nîþtin f, rûnîþtin f, m andin f, m anewe m, m anîn f

Aufenthaltsgenehmigung f    nîþtedan f, destûra rûnîþtinê, m anmoletî f, nîþthêlan m

Aufenthaltsort m mandþûn m, nîþtcih m

Auferstehung f  jiyanewe m, verjîn f

Auffassung f

auffordern vtr  jêxwastin, jêwîstin, banglêkirin, fermandin

Aufforderung f  jêxwazî f, jêwîste m, bang m

aufführen vtr  pêþkêþkirin, pêþandin, lipêþkirin, leyzandin

Aufführung f

Aufgabe f  erk m, karbar m, lêkar m, wezîfe m

Aufgang m m (Sonne) hilhat f, hilat f; (Treppe) dergeh m, dergî m, jorgeh m

Aufgebaut adj

aufgeben vtr  berdan, hêþtin, hêlîn, wazhênan; jemandem etwas aufgeben m ervekî re tiþtek hêþtin

Aufgebot n  daxistin f, pêþdank m

aufgebracht adj hêrsbû, bihêrs, torrebû, hilda

aufgebrochen

aufgefallen

aufgefordert

aufgeführt

aufgegeben

aufgehen vitr  hilhatin, vebûn, derhatin

aufgehoben

aufgeklärt

aufgelöst

aufgenommen

aufgeregt adj heyicî, heyijî, bi heyecan

aufgerufen

aufgestellt

aufgestockt

aufgetaucht

aufgeteilt

aufgetreten

aufgewachsen

aufgrund

aufhalten vtr   westandin, rawestandin, pêgirtin, bernedan, nehêþtin; vref nîþtin, rûnîþtin, dajîn, daniþîn, m andin, m ayîn

aufhängen vtr  darxistin, darvekirin, dardekirin, daleqandin, pêxistin; sich aufhängen xwe daleqandin

aufheben vtr  rakirin, hilandin, hilanîn, hildan, hilkirin

Aufhebung f

aufhetzen vtr  hirtandin, têvedan, pêvedan

aufhören vitr  destjêberdan, beskirin

aufklären vtr  rohnkirin, zelalkirin, rûnakkirin, rewþenbîrkirin, çehvvekirin, zanînandin, hoþyarkirin

Aufklärung f

aufkleben vtr  liserxistin, lêzeliqandin

aufkommen vitr

aufladen vtr dagirtin, barlêdan

Auflage f çapjimar m

auflagern vtr  liserhevdanîn; laxistin, ’embarkirin

auflegen vtr raxistin, çapkirin

auflösen vtr jevkirin, jihevkirin, dirizandin, helandin, rakirin; vref jevrijîn, helîn, jevweþîn, vedan

Auflösung f

aufmachen vtr vekirin

aufmerken vtr balpêdan, serencdan

aufmerksam adj hoþxwe, baldar, þiyar, hoþyar, m iqayît

Aufmerksamkeit f  hoþxwebûn f, baldanî f, balkêþî f, serencdan f, agah m

Aufnahme f  hewandin, hûnandin, wergirtin; (Foto) wêne m

aufnehmen vtr hûnandin, hewandin, werbirin; destpêkirin

aufopfern vtr qurbandan; vref qurbankirin

aufpassen vtr  balpêdan, m iqayîtbûn, hajpêdan, çawserdan; vitr   hayjêbûn, wiryabû, hoþxwebûn

aufräumen vtr berhevdan, valakirin, buþkirin, pakkirin

aufrecht adj vena, venandî; serpê, serrast, dirust

aufrechterhalten vtr venandin, pesnandin, paristin, parêzandin

aufregen vtr hêrsandin, turrekirin, hildan, hejandin, hêrzkirin, xulîkirin; vitr  turrebûn, hêrsbûn, xulî

Aufregung f

aufrichten vtr venandin, serpiyandin

aufrichtig adj serrast, dirust

Aufruf m bang m, bangewaz m, bangîn f; hawar f; lêdeng m

aufrufen vtr banglêkirin, bangewazkirin; vitr   bangkirin

aufrüsten vtr çekbarkirin, çekdarkirin

aufs = auf das

aufsatteln vtr (Pferd) zînkirin, (Maultier) qaltaxkirin

Aufsatz m serdêr m, serriste m, sergotar m, sernivîs m

aufschneiden vtr   hilbirrîn, birrîn

Aufschnitt m  hilbirrk m, kakil m, parçe m

Aufschrei m hawar m, qîje m, qirqîr m, qîrîn f

aufschreien vtr lêqîrîn, qîjelêkirin; vitr   qîrîn, be’rîn, qîjîn; hawardan

Aufschrift

Aufschwung

Aufsehen

aufsetzen vtr serdedanîn, lêdanîn; vref li serê xwe kirin

Aufsicht f  çehvdêrî f, lêseyrî f, lênihrî  f, paraste m

Aufsichtsrat m

Aufstand m hildan, rabûn f, raperîn f, serhildan f

aufstehen vitr   rabûn, raperîn, serpiyan bûn, lipêbûn, pêyadbûn; (vom Schlaf) rabûn, xweybûn;  (Aufstand) serhildan f, taperîn f

aufsteigen vitr   (hoch)  bilindketin, rabûn, hildan; (auf Pferd) lênan, lênîþtin, siwarbûn

Aufsteiger m

aufstellen vtr  venandin, dahênan

Aufstellung f

Aufstieg m hildan f, bilindbûn f, serkeftin f, berzbûn f, hilkêþ m

Auftakt m destpêk f, serete m

auftanken vtr  tijîkirin, têkirin, lêdan, ’ebandin

auftauchen vitr  hildabûn, serdehatin, servehatin, biserkeftin, tiwandinewe

aufteilen vtr  dabeþkirin, parvekirin, parçekirin, jihevkirin

Aufteilung f

Auftrag m rasparde m, pêdekar f, ferman f, amojkar f

Auftraggeber m

Auftragseingang m

auftreten vitr  derketin, serdeketin

Auftritt m derket f

auftun vtr  vekirin, têkirin 

aufwachen vitr   rabûn, xweybûn, xwahîbûn; (wachsam) hoþyarbûn, jixweybûn, hajxwebûn

Aufwand m

aufwärts adv  berjor, berîjor, jor de; pêþ de, pêþ ve  ser de, ser ve

aufwecken vtr  hoþyarkirin, þiyarkirin, jixewrakirin, lixweykirin

aufweisen vtr

Aufwendung f

aufwerten vtr  bihatirkirin, nirxtirkirin

Aufzeichnung f

aufziehen vtr  hilkiþandin

aufzucken vtr vedan 

Aufzug m rakêþ m, rahilkaþ m, asansor m

Auge n  çehv m, çav m, çaw m

äugeln vtr  çehvlêgirtin, çehvlêkirin

Augenarzt m çawpiziþk m, çavbijiþk m

Augenblick m çehvik m, çehvvedank m, çehvseyr m, çawtirukandêk m; dem m, m awe m

augenblind adj çavkor, çavkur

Augenbraue f   birih m, birî m, biro m, qaþ m

Augenbrille f  berçavk m

Augenschmerz m çavêþ m

Augenwimper  f  bijang m, bijing m,  mijgul m

Augenzeuge m  çehvdî m, berdî m, þehde m, þayet m

August m tebax m; ab m, august m

aus (von) ji, li, di; (vorbei) derbaz, beçû; (Licht) vemir, vermirî

Ausbau m

ausbauen vtr

ausbeuten vtr  talandin, rûtkirin, rûtandin, çewsandin

Ausbeutung f   talandin f, çewsandin f

ausbilden vtr  fêrkirin, rahênan, hînandin

Ausbildung f  rahênan f, hînandin f

ausblühen vitr  çelmisîn, qirmiçîn, gulwerîn, gelarêzan

ausbluten vtr  bêxwûnkirin, xwûnjêkiþandin; vitr   xwûnjêrijîn, xwûnliberroyîþtin

ausbrechen vtr  þikandin; vitr   tevþikîn, peqîn; (Gefangene) revîn

ausbreiten vtr  raxistin, belavkirin; vref belavbûn

Ausbruch m

ausbürgern vtr  derwelatkirin, bêjinsîyetkirin, ji cinsîyetê derxistin, welatîjêbirin

Auschwitz (Stadt) Bajarekî li Polonya; naziyan li wir mirovên jihu kuþtin

ausdehnen vtr  dirêjkirin, pehnkirin, jevkiþandin; vref vedan, pehnbûn, belavbûn

Ausdehnung f Berînî f, berahî f

ausdenken vref libîrhanîn, bîrkirin

ausdrehen vtr  tevbadan, tevgirtin

Ausdruck m waje m, wite m, wute m, bêje m, awawik m; derçap m, çapkiraw m; derbêj m, dergote m; rohnkirin f, zelalkirin f

ausdrucken vtr  çapkirin; vref serzimanhanîn

ausdrücken vtr  givaþtin; lisergotin; vref  serzimanhanîn, bêjîn, dergotin

ausdrücklich adj bi zelalî, bi  aþkere, bi tundî, beçendûçûn

auseinander adv  ji hev, jev, hevcuda, lêkciya, dûrleyekewe

auseinanderlegen vtr jhevkirin, jevdanîn, perçiqandin, jevdûrxistin

auseinandersetzen vtr  jevxistin, zelalkirin, xweyakirin; vref pêdan, pêkirin, têkoþîn, tevlêdan

Auseinandersetzung f  pevçûn f, jevxistin f, têkoþîn f, berberekanî f

auseinanderziehen vtr  jevkiþandin, jihevxiþandin

Ausfahrt f  derrê m, derçûn f; seyran f

Ausfall m

ausfallen vitr  jêketin, derketin

Ausfallsdatum n  derbazdem m, dema derbazbûnê xwe

ausfertigen vtr  tevçêkirin, biserîhanîn, afirandin

ausfindig machen vtr  bicihkirin, cihnasandin, dîten, bînîn

Ausflug m geþt f, ger f, seyran f, derfirrya m

ausfragen vtr  vepirsandin, pirsandin,, pirslêkirin, tevpirsandin

ausführen vtr  pêkhanîn, bicihhanîn, çêkirin, bikarhanîn

ausführlich adj bi giþtî, bi tevahî, bi hûreyî, bi temamî, bi dirêjî

Ausführung f

ausfüllen vtr dagirtin, tijihkirin, ’ebandin

Ausgabe f  derdan f, pêde m; (Buch) çap m, çapkiraw m; (Geld) derdan f, derxiste f, derbir m

Ausgang m dergeh f, derî m, dergî m, derrewge m

Ausgangspunkt m

ausgebaut adj

ausgeben vtr  derdan, derbirin; (Ware) derdan, derxistin, belavkirin, dabeþkirin; (Geld) derdan, xerekirin; (Person) nasîdan, pêþandan

ausgebildet adj

ausgebrochen adj

ausgefallen adj

ausgeführt adj

ausgegangen adj

ausgegeben adj

ausgeglichen  adj dûzing,  tewazing, tevezing, xwegir

ausgehandelt adj

ausgehen vitr  (Licht) vemirîn, xwevaçûn 

ausgeklammert  adj qewisî, derqewskirî

ausgelegt adj

ausgeliefert adj

ausgelöst adj

ausgemacht adj pêkir, pêbû, lêbirar

ausgemergelt adj jar, bêçar, çelmisî, m ijandî 

ausgenommen adj bêyî, jêbirî

ausgerechnet adj

ausgerichtet adj

ausgerüstet adj

ausgeschaltet adj vemirî, vekujî, girtî

ausgeschieden adj

ausgeschlossen adj jêderxistî, jêderkirî, jênebû, jêderketî; nabêt

ausgeschrieben adj

ausgesetzt adj

ausgesprochen adj

ausgestattet adj

ausgestellt adj

ausgetauscht adj

ausgetragen adj

ausgeübt adj

ausgewählt adj

ausgeweitet adj

ausgewertet adj

ausgewiesen adj derxiraw, derkirî, qewitî; pirrpêzan, pispor, þarezad

ausgezahlt adj

ausgezeichnet adj hêja, zorbaþ, þankirî, nîþandar

ausgiessen vtr  rijandin 

Ausgleich m

ausgleichen vtr hawtakirin, qandhevkirin, wekhevkirin

ausgraben vtr hilkolandin, kolandin, vekolandin, rakolandin; hilkolîn

Ausgrabung f veklîn f, rakôlîn f

Ausgrabungsort m cihê vekolînê, þûnê rakolînê

aushalten vtr  hilgirtin, pêgirtin; vref bixwegirtin, bixwekanîn

aushandeln vtr  bazarlêkirin, lihevhatin, alvêrandin

aushändigen vtr  bidestdan, pêdan, bidestgihandin, pêgihandin

Aushang m xweyand f, daxweyan f, þanîdank m

aushängen vtr  bidarxistin, pêxistin, helwasîn, þanîdan, daxweyandin

Aushilfe f  alîkarî f, berdestî f, yarmetkarî f

aushungern vtr  birçîkirin, birsiyandin, birsîkuþtin, xelandin; vitr   birsîbûn, birçîmirin, xelêmirin

auskennen vtr  tevpêzanîn; vref tevpêzanîn, pirrpêzanîn, nasîn

ausklammern vtr  nîvgillandin, nîvgolandin, qewsandin, qewslêdan, derqewskirin

auskommen vtr  ragirtin, hilgirtin, tehmilkirin

Auskunft f  pirsge m, jêpirs m, nûçe m, hay m, hewil m

auslachen vtr  pêkenîn 

ausladen vtr (Ware)  derladan, valakirin, daxistin; (Einladung) derladan, dergerandin

Ausland n derva m, derax m, derwelat m, deryad m, dervad m

Ausländer m bêyane m, biyanî m,  ajnebî m, ecnebî m, eznebî m, bêgane m, derwelatî m

Ausländerfeindlichkeit f   dijmantiya ajnebiyan

ausländerfreundlich adj hevalxwazê ajnebiyan

ausländisch adj

ausleeren vtr  valakirin, valandin, buþkirin

auslegen vtr  (Text) jevderxistin, zelalkirin, þîrovekirin, axivandin; (Ware) pêþandan; (Kabel) jevkiþandin

Auslegung f

Ausleihe f  bidêndan f, kirrîdank m, rihînank m

ausleihen vtr  bidêndan, bikirrîdan

Ausleihgebühr f  nirxdên m, dênbac m

Auslieferung f

auslöschen vtr  þewtandin, vemirandin, kujandin, kuþtin, tewrkuþtin, tunekirin, xeva kirin, komirandin 

auslösen vtr

Auslöser m

ausmachen vtr  kirin, pêkirin; das macht nicht aus ev tiþt nakê; (Licht) mirandin, vemirandin, kujandin

Ausmass n  qand m, qas m, qiyas m; berzî f, dûrî f

Ausnahme f  nawêje f, jêderçû f, awarte m;  jêderxistaw; nahadî

ausnehmen vtr  jêbirin, jêderkirin, jêderbirin, jêwergirtin

ausnutzen vtr  bikarahnîn, sudjêbirin, jêbirin, xapandin; dizandin, talandin

auspacken vtr  (Kiste) vekirin, boþkirin; (Ware) derxisten; (Wort) dergotin, derwutin, derbêjîn

ausplündern vtr  talandin, talankirin, þelandin, þelankirin, dizandin

Auspuff m egzoz m, pixbohrî m, derpixk m, þetman m, dûdank  m

ausrechnen vtr  jimartin, tevjimarten

Ausrede f  bergo m, berbijk m, behane m, me’ne m

ausreichen vitr  beskirin, têrêkirin, çiqiþbûn, çiqiþkirin

ausreichend adv  beskirî, çiqiþkirî, têrkirî, bes, hew, temam

ausreifen vitr  bûyîbûn, bûbûn, tîmarbûn, gihêþtin, geyiþtin

Ausreise f  dergeþt m, dersiward m, derçûnk m

Ausreisevisum n  derevîz m, vîza derçûn, daxmê seferê, mu’rî hatçûnê

ausrichten vtr  verisandin, dûzkirin; jemandem etwa ausrichten pê re gotin, pê re þandin, pê re nivîsandin; vref dûxrîkirin, rastkirin

Ausrichtung f

ausrotten vtr  hilkirin, tunekirin, qlaçûkirin, hilçinandin

ausruhen vref vehesandin, henase vedan, bêhnvedan; vêsandin

ausrüsten vtr çekdarkirin, cehizandin, amdekirin

Ausrüstung f

ausrutschen vitr šimitîn, šemitin, xijbûn 

aussäen vtr  bizirandin, bizirçandin, bizirkirin

Aussage f  gotin f, wutin f, peyam m, hewildan f, ragiyandin f, dergo m, raydan f,  bêje m, îfade m

aussagen vtr  dergotin, derwutin, derbêjîn

ausschälen vtr  hilûsandin, hilwîskirin, qaliqjêkirin

ausschalten  vtr  (Licht) vemirandin, girtin, kujandin; (Person) dervekirin, derhêþtin, derhavêjtin, derxistin

Ausscheiden n

ausscheiden vitr veqetîn 

ausschimpfen vtr  cinêwlêdan, pîsþorlêkirin

ausschlafen vitr  têrxewkirin

ausschliessen vtr  dervexistin, dervekirin, jêderxistin, tevlênekirin

ausschliesslich

Ausschluss m derxistin f, derhavêj m

Ausschlussverfahren n  pêvejoya derxistinê

ausschmücken vtr  xemilandin

Ausschnitt m parçe m, beþ m, dabeþ m, jêbirrk m

Ausschreibung f

Ausschreitung f

Ausschuss m kom m, komil f, komkar f, nawçand  f; (Reste) paþmahî f

ausschütteln vtr rijandin (Flüssigkeit), raweþandin, riþandin;  vitr  rijîn

ausschütten vtr  rijandin, hilrijandin, hilweþandin, valakirin

aussehen vitr  xwevetin, xwevedan, xweyadan, derbînîn

aussen adv derva, derve, derya, derwa

Aussenamt n  dîwanê derva, wezareta dervayê, dezgey derewe

Aussenhandel m bazariya derva, alvêra bi derva re, derbazar m, tîcareta derva

Aussenminister m

Aussenministerium n

Aussenpolitik f  siyaseta derva, ramyariya derva

Aussenseiter m

Aussenwelt f  dercihan f, deryad m, dinyayê derva

äusser derve, derveyî

ausser xêncî, billî, xeynî, xên, bê, derve, derde

ausserdem xênctir, billîtir, xêncî wê/wî, sereray eweþ, bi ser de

aussergewöhnlich adj  dervyasa, nenas, dernas

ausserhalb ji billî, ji xêncî, li derve

äusserlich adj adv  ji derve de, di derva de

Äusserlichkeit f  xwevatî f, xwevahî f, dervayî f

äussern vtr; vref

ausserordentlich adj zorbaþ, giring

äusserst adv adj

ausserstande nekanî, nikênî, bêkan

Äusserung f

Aussicht f  derbîn m, riwange m, dûrbîn m

aussiedeln vtr  koçkirin, koçberkirin, welathêþtin, qewtandin

Aussiedler m koçber m, welathêj m

aussortieren vtr vebrijandin, corrandin

Aussprache f  dergo m, dergotin f, derbêj m, derwutin f
aussprechen vtr   dergotin, derwutin, derbêjîn; derbirrîn

Ausspruch m dergo m, derbêj m, pend m

ausspucken vtr  tiflêkirin, pûlêkirin; vitr   pûderkirin, tifderkirin

ausspülen vtr  þuþtin, þitin, pakkirin; derbazandin, leawhelkêþan

Ausstand m derkarketin f, derwestan f

ausstatten vtr  pêxistin, amadekirin, dagirtin, cihêzandin

Ausstattung f

ausstehen vtr  (Qual) azardîn, re’tbûn, tehmilkirin; vitr   derengketin; nedan

aussteigen vitr  dahatin, peyabûn, derketin

ausstellen vtr  (Ware) pêþandan, þanîdan, pêþdanîn; (Ausweis) derxistin, çêkirin

Aussteller m

Ausstellung f  pêþandank m, þanîdank m, pêþenge f

aussterben vitr  komirin, tevmirin, kukhatin, qelaçûn, linawçûn, windabûn

Ausstieg m

ausstrahlen vtr  vebriqandin; (Sendung) derþandin, birqandin; vitr   vebriqîn, tîþkdan

Ausstrahlung f

ausstrecken vtr  dirêjkirin, verdan, verisandin

ausstreuen vtr reþandin, belavkirin, libakirin 

aussuchen vtr  hilbijartin, vebrijandin; bidiwadageran

Austausch m gewrîn f, gorrîn f,  gorînewe m, hevgorrîn f

austauschen vtr  gewrandin, gorrandin, lihevguhartin

austeilen vtr  dabeþkirin, parvekirin, belavkirin

Australien n  Australya  m, Austirlaya m

Australisch adj

austreiben vtr  derkirin, ramalandin, qewtandin, koçkirin

austreten vitr  derketin, wazhênan, paþekiþekirin, derçûn

Austritt m derketin f, dergav m

austrocknen vtr  hiþkkirin, wiþkkirin, çikandin, ziyawkirin

ausüben vtr  pêrabûn, bikarhanîn, helsengkirin, m erisandin

Ausverkauf m tevfiroþ m, topfiroþ m, giþtfiroþ m

ausverkaufen vtr  topfiroþtin, giþtfirotin

ausverkauft adj firotî, topfiroþtî

Auswahl f  ebrijar f, hilbijar f

auswählen vtr vebrijandin, hilbijartin, bijardin

Auswanderer m derewend m, koçber m

auswandern vtr  koçerkirin, derkirin;  vitr  koçerbûn, koçbûn, m albarkirin, derçûn

auswärtig adj dervayî, derveyî, derweyî

Auswärtiges Amt (A.A.) dîwana dervayê, wezareta derveyê

auswärts adv  derve de, bi derve de

auswärtsgehen vitr  dervedeçûn, bidervedeçûn

Ausweg m (Gang) derî m, derrêk m, dergeh m; (Lösung) çare m

ausweglos adj adv  bêçar, bêcare, dergirtî, bêderî

ausweichen vitr   bialîdan, jêbazîn, jêrevîn, jêdûrketin

Ausweis m pênas m, nasname m, nasîne m, pasport  m, hewîye m

ausweisen vtr  derkirin, dernardin, qewtandin; vref nasîndan, binasdan, nasandin, nasîkirin

Ausweisung f  derkiri f; nasandin f

ausweiten vtr  pehnkirin, pankirin, ferekirin; vitr   panbûn, pe’nbûnm, belavbûn

Ausweitung f

auswendig adj ezber, lezber, beleberî

Auswendigkeit f  ezberî f, lezberî f

Auswertung f

auswirken vtr  hîkarîlêdan, karîgerîkirin, t´esîrkirin; vitr karîgerîbûn, hîkarîdan, te´sîrdan

Auswirkung f

auszahlen vtr  giþtdan, topdan, derdan

Auszahlung f  peredan f, derdan f

auszeichnen vtr nîþankirin, þanîpêkirin, þanîpêdan, pesinandin

Auszeichnung f þanîdan f, þanpêdan f, pesinandin f

ausziehen vtr   jevkiþandin, jêkiþandin; (Kleidung) daxistin, dêxistin, jixwekirin; vitr   (Wohnung) derketin, jêbarkirin, giwastin

Auszug m jêkiþk m, jêbirk m; malbarkirin f, derçûn f

authentisch adj rast, dirust, resend

auto adj xwe, bixwe, xweyî

Auto n  ajo m, tirimbêl m, auto m, ‘erebe m

Autobahn f

Autobiographie f   dîroknameyê xwe, jînnameyê  nivîsvanekî

Autofahrer m hajovan m, ajoter m, þofêr m

Autogramm n  nîmze m, îmze m, nivîsþan f

Automat m automat m, xwekar m

automatisch adj

Automobil n  autombil m, xwajo m

Automobilindustrie f

autonom adj  xweserî, serxweyî, serbixwe, bixwe

Autonomie f  serbexweyî f, xwedmuxtarî f

Autor m nivîsar m, nûser m, nivîsvan m, nivîskar m

autoritär adj xwedeyî, xweveyî, tundkir, deselatdar

Autorität f deselatdarî f, hukim m

Autoschlosser m makînas m, makînês m

Avantgarde f pêþegirî f, bervegirî f

Azur m hiþîniyê baniyê, rengê hiþîn wek ezmanê

azurn adj hiþîn, banhiþîn

azyklisch adj nedewrî, negiloverî